Tiniyak ng mga stakeholder ng industriya ng manok na sapat ang supply ng manok sa merkado kahit tumataas ang demand dahil sa Kapaskuhan. Gayunpaman, nanawagan sila na palawigin ang mas mababang taripa sa mga pangunahing produktong agrikultural.
Ayon kay Christopher Ilagan, chairman ng American Chamber of Commerce Agribusiness Committee, sapat ang supply ng manok at kayang tugunan ng mga producer ang pangangailangan kahit sa panahon ng Christmas rush.
Gayunpaman, inamin ni Ilagan na nananatiling mataas ang presyo ng mga bilihin. Sa pinakabagong market monitoring ng Department of Agriculture (DA), ang presyo ng manok ay nasa P200 kada kilo.
Ang Bounty Agro Ventures Inc. (BAVI), ang pinakamalaking kumpanya ng litsong manok sa bansa, ay nag-ulat na tumaas din sa record high ang presyo ng imported na manok. Gayunpaman, nananatili itong mas mababa kaysa sa lokal na gastos ng produksyon dahil may access ang ibang bansa sa mas maaasahan at mas murang inputs.
Ayon kay Ronald Mascariñas, presidente at general manager ng BAVI, ramdam ang malaking pressure mula sa mga producer na itaas ang presyo ng manok dahil sa sobrang taas ng presyo ng feed inputs.
Matatandaang tumaas nang husto ang pandaigdigang presyo ng butil noong panahon ng pandemya, na higit pang pinalala ng digmaan sa pagitan ng Ukraine at Russia. Ang dalawang bansang ito ang pinakamalaking nag-aangkat ng feed wheat sa buong mundo. Bukod dito, tumaas nang humigit-kumulang 21% ang presyo ng lokal na dilaw na mais kumpara noong nakaraang taon sa parehong panahon.
Ayon kay Ronald Mascariñas, “Malulugi ang mga producer kung hindi nila maitataas ang presyo ng manok.”
“Gayunpaman, sapat ang produksyon ng manok sa bansa. Ang frozen inventory ngayong taon ay mas mataas kumpara sa parehong panahon noong nakaraang taon. Bumaba ang demand dahil sa mataas na presyo ng mga bilihin at serbisyo habang nananatiling pareho ang minimum na sahod,” ayon sa kanya.
Samantala, ayon sa Vitarich Corp., isa sa mga nangungunang kumpanya sa poultry at feed manufacturing sa Pilipinas, ang patuloy na pagtaas ng presyo ng manok kahit tumaas ang importasyon ay nagpapakita na ang pagkuha ng supply mula sa ibang bansa ay hindi direktang nakakapagpababa ng presyo para sa mga mamimili.
Ayon kay Karen Jimeno, Legal Counsel ng Vitarich Corp., hindi epektibong solusyon ang pag-angkat ng manok para mapababa ang presyo nito. Ang tunay na nagpapataas ng presyo ay ang pagtaas ng halaga ng mga sangkap sa produksyon.
“Ang susi sa pagpapababa ng presyo ay lokal na self-sufficiency. Kailangang tiyakin ng Pilipinas ang sariling supply ng pagkain, hikayatin ang mga lokal na producer na magpalaki ng operasyon, at pababain ang presyo ng mga input gaya ng imported na mais,” paliwanag niya. “Sa isang pagpupulong ng PCAFI, nabanggit na ang pinakamataas na produksyon ng dilaw na mais sa kasaysayan ay 6 milyong tonelada batay sa ulat ng DA National Corn Program. Gayunpaman, ang pangangailangan ng lokal na industriya ay nasa 8 hanggang 10 milyong metriko tonelada, na nagpapakita ng kakulangan sa suplay ng mais sa bansa.”
“Kung hindi natin makontrol ang produksyon at supply ng manok at iba pang mga commodity, tayo ay maaapektuhan ng mga panlabas na pwersa at mga salik na hindi natin kayang kontrolin,” dagdag ni Jimeno.
Si Mascariñas, Ilagan, at Jimeno ay sumusuporta sa pagpapalawig ng Executive Order (EO) 171 na nagpapababa sa taripa ng mga kalakal tulad ng mais. Ang hakbang na ito ay layong magbigay ng katatagan at pagiging maaasahan ng supply para sa mga input na mahalaga sa lokal na value chain.
Ang nasabing EO ay nakatakdang magtapos sa dulo ng taon, ngunit itinutulak ng economic team ng administrasyong Marcos ang pagpapalawig nito. Ito ay dahil sa pagtaas ng inflation sa 7.7% noong Oktubre dulot ng mas mahal na presyo ng mga produktong pagkain.
Ang EO, na ipinatupad ng nakaraang administrasyon, ay naglalayong tugunan ang isyu ng inflation dulot ng mataas na presyo ng langis na nakaapekto na rin sa mga pangunahing bilihin.
“Ayos lamang ito upang mapanatiling mababa ang gastos sa produksyon. Kung hindi, maraming producer ang malulugi dahil sa lumalalang kakapusan ng kita,” ayon kay Mascariñas.
Dagdag pa niya, kasalukuyan nang hindi naipapasa ng mga producer sa mga mamimili ang buong gastos ng pagtaas ng produksyon.
“Ang pagtutulak na ibaba ang taripa sa mga input ng produksyon tulad ng mais ay makakatulong upang mapigilan ang pagtaas ng mga gastos sa feeds. Sa maikling panahon, ito ay susuporta sa mga dependent downstream industries tulad ng livestock at poultry,” dagdag ni Ilagan.
Binawasan ng EO 171 ang taripa sa mga in-quota na inaangkat na mais mula 35 porsyento patungong 5 porsyento.
Ayon kay Jimeno, ang EO 171 ay isang pansamantalang hakbang upang tulungan ang mga lokal na producer na palaguin ang kanilang produksyon, kontrolin ang gastos, at maging mas mapagkumpitensya. Dagdag niya, ang pagdaragdag ng supply ng mais sa pamamagitan ng EO 171 ay nagbibigay ng sapat na oras para makahabol ang mga lokal na magsasaka sa lumalaking demand para sa mais.
“Mahalaga para sa ating gobyerno na maunawaan ang mga bahagi at supply chain ng mga finished products tulad ng manok sa pagbalangkas ng mga polisiya,” ani Jimeno.
Ayon kay Ilagan, mahalaga ang patuloy na suporta para mapabuti ang kakayahang makipagkumpitensya ng lokal na industriya ng mais at iba pang sektor na konektado dito. Aniya, dapat tiyakin na ang kita mula sa taripa ay epektibong magamit upang suportahan ang mga industriyang direktang nakikipagtagisan sa mga inaangkat na produkto.
Nanawagan din si Ilagan para sa mas malaking pamumuhunan sa mga pasilidad para sa post-harvest, pagsulong ng mas pinagsamang operasyon ng mga sakahan, at paggamit ng mga teknolohiyang nagpapahusay ng produksyon. Ang mga hakbang na ito, aniya, ay makatutulong hindi lamang sa produksyon kundi pati sa paglikha ng mga trabaho sa mga apektadong lugar.
Source: link