Chất Lượng Gà Con – Phần II

Chuyển trứng: Việc chuyển trứng từ máy ấp sang nơi nở phải thực hiện đúng ngày (tốt nhất là ngày 18-19 của chu kỳ ấp) để tối đa hóa tỷ lệ nở và chất lượng gà con. Cách xử lý trứng rất quan trọng để tránh nứt vỏ và phải thực hiện nhanh để trứng không bị để lâu ở nhiệt độ phòng.

Khoảng thời gian nở (hatching window): Khoảng thời gian nở chịu ảnh hưởng từ các yếu tố trước ấp và trong quá trình ấp. Khoảng thời gian nở tối ưu là 20-28 tiếng với máy ấp đa giai đoạn và dưới 18 tiếng với máy đơn giai đoạn. Khoảng thời gian nở dài chứng tỏ điều kiện ấp không đồng đều (EST thấp hoặc không đều), trứng để lâu, kích cỡ trứng không đồng đều, độ tuổi đàn bố mẹ khác nhau, cùng nhiều yếu tố khác. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng gà con, khiến gà bị mất nước và trọng lượng cơ thể không đồng đều. Tất cả các biện pháp cần được thực hiện để đạt được khoảng thời gian nở tối ưu.

Thời gian lấy gà con ra khỏi máy nở: Both conditions impact on chick livability. Gà con phải được lấy ra đúng thời điểm để tránh bị mất nước hoặc ra đời non (gà “xanh”). Cả hai tình trạng này đều ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sống sót của gà con.

CÁC YẾU TỐ SAU KHI ẤP ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG GÀ CON

1. Trong quá trình xử lý gà con

Đánh giá các khu vực khác nhau trong quá trình xử lý có thể ảnh hưởng đến chất lượng gà con. Ví dụ: bộ đếm gà con, xử lý mỏ, tiêm vắc xin, phân loại giới tính, v.v.

2. Phòng chờ và vận chuyển gà con mới nở

Nhiệt độ tối ưu từ 20 đến 25°C với độ ẩm tương đối từ 50 đến 60%. Cần theo dõi liên tục hai thông số này và thiết bị ghi dữ liệu là lựa chọn tốt nhất để đánh giá tối ưu.

Thông gió tối ưu giúp phân bố nhiệt độ đồng đều, tránh làm lạnh hoặc quá nóng.

• Luôn kiểm tra nhiệt độ hậu môn và hành vi của gà con.
• Nhiệt độ hậu môn nên từ 104-106°F (40-41°C). Theo dõi nhiệt độ này trong từng bước xử lý (lấy ra khỏi máy, phân loại giới tính, tiêm vắc xin, xử lý mỏ, trong thùng gà con, v.v.). 
• Việc vận chuyển phải êm ái và ngắn nhất có thể. Vận chuyển kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng sống sót của gà con (mất nước).
• Xe vận chuyển phải được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng kỹ (chỉ sử dụng cho vận chuyển gà con mới nở) để ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm.

3. Điều kiện úm gà con

Nhiệt độ, thức ăn, nước uống và thông gió là yếu tố then chốt để đạt tỷ lệ sống cao trong 7 ngày đầu. Nhiệt độ sai, chất lượng hoặc hình thức thức ăn không phù hợp và thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng sống sót của gà con

Đánh giá chất lượng gà con

• Các khu vực cần đánh giá chất lượng và hành vi chung của gà con
• Trước hoặc trong quá trình lấy ra khỏi máy ấp
• Trên băng chuyền xử lý
• Sau khi phân loại giới tính
• Sau khi tiêm vắc xin và xử lý mỏ
• Trong thùng gà con trước khi giao

Hành vi của gà con

Tại nhà máy ấp:

• Không được nằm bệt
• Phải rất nhanh nhẹn, hoạt bát
• Gà con không nên kêu nhiều. Nếu kêu quá nhiều, có thể là dấu hiệu bị căng thẳng (ví dụ do nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao)

Tại trang trại:

• Gà con khi được thả phải rất nhanh nhẹn, hoạt bát
• Chúng phải bắt đầu ăn và uống gần như ngay lập tức

Có nhiều phương pháp định tính, định lượng, bán định lượng và vi sinh để đánh giá chính xác chất lượng gà con. Bất kể phương pháp nào, điều quan trọng là phải có mẫu đại diện tốt và việc đánh giá phải được thực hiện sau quá trình xử lý và phân loại. 

Chất lượng gà con

• Hành vi (không di chuyển? Nằm bệt, v.v.)
• Chất lượng rốn (nút đen, sợi chỉ, v.v.)
• Chất lượng mỏ (đã xử lý mỏ, có đốm đỏ ở mỏ, v.v.)
• Chất lượng khớp gối và chân (tổn thương đỏ, tổn thương mất nước, v.v.)
• Đặc điểm bụng (bụng có quá to không?)

Phương pháp định lượng

• Trọng lượng cơ thể và độ đồng đều
• Khối lượng cơ thể không bao gồm noãn hoàng (YFBM) và phần noãn hoàng còn lại (RS)
• Hiệu suất gà con (Chick yield)
• Chiều dài gà con
• Phương pháp bán định lượng
• Hệ thống chấm điểm: Tona, Pasgar hoặc Cervantes

Trọng lượng cơ thể và độ đồng đều

• 100 gà con mỗi đàn (cân riêng lẻ) sau khi xử lý và phân loại
• Yếu tố quan trọng là độ đồng đều (> 90%) và hệ số biến thiên CV (<8)
  Bị ảnh hưởng bởi trọng lượng noãn hoàng còn lại, tuổi đàn, thời gian cửa sổ nở và thời điểm lấy ra khỏi máy
• Noãn hoàng càng lớn thì gà con càng nặng. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng tốt vì việc sử dụng noãn hoàng hiệu quả sẽ giúp cải thiện miễn dịch, sức khỏe đường ruột, sự phát triển của phôi và gà con

Khối lượng cơ thể không bao gồm noãn hoàng (YFBM) và phần noãn hoàng còn lại (RS)

• Cân từng con gà con và phần noãn hoàng còn lại.
• YFBM = BW (trọng lượng cơ thể) – RS
• YFBM tối ưu > 90%, và mục tiêu là đạt phần noãn hoàng còn lại < 10% trọng lượng cơ thể tại thời điểm nở.
• EST càng cao, YFBM càng thấp và chất lượng càng thấp
• Là phương pháp dự đoán tốt nhưng tốn thời gian và mang tính hủy mẫu.

Hiệu suất gà con (Chick yield)

• Trọng lượng gà con lúc nở tính bằng % trọng lượng trứng trước khi đưa vào ấp (bảo quản < 7 ngày).
• 3 khay trứng ấp mỗi đàn gà/mỗi máy ấp
• Không cần cân từng con mà cân tất cả gà con nở từ 3 khay đó.
• Kết quả tối ưu: từ 67% đến 68%
• < 67%: gà mất nước (ở trong máy nở quá lâu? tỷ lệ chết cao trong 7 ngày? Mất nước quá nhiều? (EWL cao?) và > 68%: gà còn “xanh” (lờ đờ, EWL thấp? dễ nhiễm vi khuẩn)
• Phương pháp này giúp đánh giá chất lượng gà con và điều kiện của máy ấp, máy nở

Điểm Tona, Pasgar và Cervantes

• Các phương pháp bán định lượng
• Kết quả có thể khác nhau giữa các người đánh giá
• Dựa trên đặc điểm hình thái
• Phương pháp Cervantes bao gồm cả đánh giá nhiễm khuẩn
• Cả ba phương pháp đều đánh giá: hoạt động, tư thế, bụng, rốn, chân, mỏ, mắt
• Điểm Pasgar đơn giản và thực tế hơn để sử dụng

Chiều dài gà con

• Có mối liên hệ tốt với việc sử dụng noãn hoàng, ít tốn thời gian và ít hủy hoại hơn phương pháp YFBM
• Số lượng mẫu thấp (25 con là đủ)
• Có sự khác biệt giữa người đánh giá
• Phương pháp tốt
• Cần xây dựng tiêu chuẩn riêng của bạn. Chiều dài tối ưu phụ thuộc vào tuổi đàn gà bố mẹ
• Chiều dài chịu ảnh hưởng bởi điều kiện ấp và tuổi đàn gà bố mẹ. Cân từng con gà con và phần noãn hoàng còn lại
• YFBM = BW (trọng lượng cơ thể) – RS
• YFBM tối ưu > 90%, và mục tiêu là đạt phần noãn hoàng còn lại < 10% trọng lượng cơ thể tại thời điểm nở.h
• EST càng cao, YFBM càng thấp và chất lượng càng thấp
• Là phương pháp dự đoán tốt nhưng tốn thời gian và mang tính hủy mẫu

Các phương pháp đánh giá khác

• Phân tích quá trình nở và giải phẫu noãn hoàng còn lại. Tỷ lệ gà con chết trên khay nở: phải = 0%
• Tỷ lệ loại bỏ (cull rate): < 0,5%
• Chết khi đến nơi: < 0,2%
• Cần đo nhiệt độ hậu môn gà con ở các khu vực khác nhau trong trại nở: nơi lấy gà ra, phòng xử lý và phòng chờ.
• Số lượng mẫu 15 con là đủ để tiến hành đánh giá. Mục tiêu là đạt nhiệt độ 104-106°F. Nếu nhiệt độ cao hoặc thấp hơn mức tối ưu, cần áp dụng biện pháp điều chỉnh tỷ lệ chết trong 7 ngày: < 1%
• Chỉ số chướng diều: đánh giá 100 con gà con sau 12 giờ kể từ khi đến nơi. Mục tiêu: >95% số gà có thức ăn trong diều

Kiểm tra gà con (liên hệ bộ phận kỹ thuật để biết thêm chi tiết)

• Đây là phương pháp vi sinh nhằm đánh giá chất lượng gà con.
• Lấy mẫu 10 con gà khỏe mạnh mỗi đàn (ngay sau khi được lấy ra khỏi máy ấp)
• Dùng tăm bông lấy mẫu noãn hoàng để nuôi cấy vi khuẩn
• Đánh giá sự phát triển của vi khuẩn trên các môi trường sau:
• Thạch máu (Blood agar)
• Thạch McConkey: dành cho vi khuẩn gram âm
• Thạch PEA: dành cho vi khuẩn gram dương
• Lấy mô phổi để kiểm tra nấm mốc (Aspergillus spp) trên môi trường thạch SabDex
• Lấy mẫu nội tạng và ruột để nuôi cấy phát hiện Salmonella
• Luôn đánh giá chất lượng chân, rốn và noãn hoàng
• Quan sát dấu hiệu ăn mòn ở mề
• Phương pháp này giúp đánh giá điều kiện vệ sinh tại trang trại và nhà máy ấp
• Một phương án tốt là giữ gà con trong điều kiện tối ưu tại nhà máy ấp trong 48 giờ, sau đó mới lấy mẫu xét nghiệm

Tình trạng bụng to thường do nhiệt độ và độ ẩm không tối ưu trong quá trình ấp. Và thường đi kèm với hiện tượng khớp chân bị đỏ.

Khi thấy nhiều phân su trên vỏ trứng và khay nở, điều này cho thấy gà con đã ở trong máy ấp quá lâu. Cần có biện pháp điều chỉnh: điều chỉnh thời gian ấp, rút gà ra sớm hơn, đánh giá lại nhiệt độ vỏ trứng (có thể quá cao) và kiểm tra lại độ ẩm trong máy ấp (có thể quá thấp).

PDF